Η χρονική περίοδος που βρισκόμαστε θεωρείται παραγωγικά ως «κομβικό σημείο» για την τευτλοκαλλιέργεια και για τον τευτλοπαραγωγό. Η καλλιέργεια βρίσκεται στο σημείο ωρίμανσης και ετοιμασίας για τη συγκομιδή και πρέπει να δοθεί προσοχή σε ορισμένους παράγοντες που επηρεάζουν τα οικονομικά αποτελέσματα για κάθε τευτλοπαραγωγό (τόσο σε επίπεδο στρεμματικής απόδοσης όσο και ζαχαρικού τίτλου).
Τρεις είναι κυρίως οι παράγοντες που επηρεάζουν τα παραγωγικά αποτελέσματα που θα φανούν στην ερχόμενη συγκομιδή.
1) ΨΕΚΑΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΕΡΚΟΣΠΟΡΑΣ
Η Κερκόσπορα αποτελεί την πιο σοβαρή ασθένεια φυλλώματος των ζαχαροτεύτλων και ιδιαίτερα αυτή τη περίοδο όπου το φύλλωμα πρέπει να διατηρηθεί υγιές μέχρι τη συγκομιδή.
Τα πρώτα συμπτώματα εκδηλώθηκαν το 1ο δεκαήμερο Ιουλίου, ανάλογα με την ανάπτυξη των φυτών και τις συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας που επικράτησαν σε κάθε περιοχή καλλιέργειας. Μικρές σχετικά κηλίδες (2-
| προσβολή | Ζημιές | |
| Όψιμη-ελαφρά | 0,5–1 τον/στρ. | 1 μονάδα στο ζαχαρικό τίτλο |
| Πρώϊμη-σοβαρή | 2–3 τον/στρ. | 2–3 μονάδες στο ζαχαρικό τίτλο |
Εξαιτίας του γεγονότος ότι ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη της ασθένειας είναι η υψηλή υγρασία στην περιοχή του φυλλώματος (>80%) και η θερμοκρασία 25–30 βαθμών Κελσίου κατά τη περίοδο από τέλη Μαΐου έως μέσα Σεπτεμβρίου, και όταν μάλιστα συνοδεύεται από βροχοπτώσεις και από συχνά ποτίσματα – ιδίως με τεχνητή βροχή – είναι πολύ ευνοϊκή για την εκδήλωση της ασθένειας, χρειάζεται συνεχή προσοχή και φροντίδα από τους παραγωγούς, ώστε να πάρουν έγκαιρα μέτρα σωστής φυτοπροστασίας (πάντα σε συνεννόηση με την Γεωπονική Υπηρεσία της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης). Τα συχνά ποτίσματα με τεχνητή βροχή εκτός του ότι ευνοούν πολύ την εξάπλωση της ασθένειας, δυστυχώς «ξεπλένουν» και τα φάρμακα από τα φύλλα των τεύτλων με αποτέλεσμα την απουσία «ασπίδας φυτοπροστασίας» από τη καλλιέργεια.
Λόγω της μεγάλης σημασίας της αποτελεσματικής και κατά το δυνατόν οικονομικότερης καταπολέμησης της ασθένειας - και επειδή η εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος ψεκασμών με εναλλαγές φυτοπροστατευτικών ουσιών θα ήταν πολύ δύσκολο να γίνει από τους αγρότες, χωρίς τεχνική υποστήριξη - η Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης από χρόνια τώρα αναλαμβάνει η ίδια την εκτέλεση των ψεκασμών αλλά και την καθοδήγηση των αγροτών-τευτλοπαραγωγών που εφαρμόζουν με δικά τους μέσα τη φυτοπροστασία. Έτσι πετυχαίνεται και σωστή καταπολέμηση και χαμηλότερο κόστος (κυρίως επειδή η ΕΒΖ προμηθεύεται τα φάρμακα σε μεγάλες ποσότητες, με χαμηλότερη τιμή).
2) ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΝΤΟΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ
H προστασία του φυλλώματος των ζαχαροτεύτλων, από τα έντομα είναι απαραίτητη για τη σωστή ανάπτυξη της καλλιέργειας, επειδή κάθε μείωση της φυλλικής επιφάνειας σημαίνει αυτομάτως δραματική μείωση της παραγωγής.
Οι ψεκασμοί με εντομοκτόνα, αποφασίζονται μόνο όταν είναι τελείως απαραίτητοι, ώστε να υπάρχει προστασία και των ωφέλιμων εντόμων. Γι’ αυτό ο προσδιορισμός του εντόμου, η γνώση της βιολογίας του, η δυναμική του, η ένταση και η έκταση της προσβολής, πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπ’ όψη, πριν την εφαρμογή. Για το λόγο αυτό πρέπει οι παραγωγοί να συμβουλεύονται αλλά και να ενημερώνουν τους Γεωπόνους της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης για τυχόν προσβολές εντόμων και για τον τρόπο αντιμετώπισής της κάθε εντομολογικής προσβολής.
Αυτή την εποχή, προσβολή κυρίως έχουμε από λίξο και λιγότερο από κάμπια φυλλώματος, η καταπολέμηση της οποίας γίνεται τις βραδινές ώρες με τη χρήση πυρεθρίνης. Επίσης, την ίδια περίοδο έχουμε και την εμφάνιση της φθοριμαίας η οποία αναπτύσσεται συνήθως σε αγρούς που δεν γίνεται σωστά ή άρδευση είτε σε αγρούς όπου η άρδευση γίνεται με κατάκλιση. Η καταπολέμησή της είναι δύσκολη, μιας και αυτή εντοπίζεται στην «καρδιά» του τεύτλου αλλά από την άλλη πλευρά η προσβολή της δεν αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα για τη καλλιέργεια όταν αυτή παρουσιαστεί τον Αύγουστο (χρονικά πολύ κοντά στη περίοδο της συγκομιδής).
3) ΠΟΤΙΣΜΑ ΤΩΝ ΖΑΧΑΡΟΤΕΥΤΛΩΝ
Καθημερινά από ένα χωράφι ζαχαροτεύτλων χάνεται νερό στην ατμόσφαιρα, είτε λόγω εξάτμισης, είτε από τη φυσιολογική λειτουργία των φυτών, που απορροφούν νερό από το έδαφος και το χάνουν στα φύλλα (διαπνοή). Έτσι σε διάστημα μερικών ημερών η αθροιστική απώλεια γίνεται μεγάλη, και τα αποθέματα νερού στο έδαφος, στο βάθος που οι ρίζες με τα τριχίδια τους μπορούν να το απορροφήσουν, λιγοστεύουν.
Τα τελευταία χρόνια σε ορισμένες περιοχές καλλιέργειας ζαχαροτεύτλων τα πιο συχνά ποτίσματα, που γίνονταν παλαιότερα, έχουν αντικατασταθεί με ποτίσματα μεγαλύτερων δόσεων νερού σε αραιότερα διαστήματα. Αυτό θεωρείται λανθασμένη μεταχείριση του νερού γιατί τα ζαχαρότευτλα, σε κάποια χρονικά μεσοδιαστήματα μεταξύ δύο ποτισμάτων, αισθάνονται σοβαρή έλλειψη νερού. Τότε τα διαστήματα αυτά γίνονται κρίσιμα για την απόδοση της καλλιέργειας λόγω της ακανόνιστης διάθεσης στα φυτά και όχι μόνο του νερού, αλλά και των θρεπτικών στοιχείων.
Σε άλλες περιοχές τευτλοκαλλιέργειας το πότισμα της περιόδου Αυγούστου-Σεπτεμβρίου έχει υποτιμηθεί αρκετά. Τα ζαχαρότευτλα κατά το διάστημα αυτό εξακολουθούν να έχουν (έστω μικρότερες) ανάγκες νερού και θρεπτικών στοιχείων. Το έδαφος, τότε, δεν πρέπει να χάνει την υγρασία του και τα θρεπτικά στοιχεία (ειδικότερα του επιφανειακού στρώματος) πρέπει να είναι στην άμεση διάθεση των φυτών γιατί το φυτό από τη μια αυξάνει πολύ το βάρος του και από την άλλη δεν καταναλώνει ζάχαρη (από την αποθηκευμένη στη ρίζα) για την επιβίωση του, λόγω έλλειψης νερού.
Στα μη επαρκώς ποτισμένα χωράφια πρέπει να οφείλονται - κατά ένα μεγάλο μέρος - οι όψιμες αναβλαστήσεις φυλλώματος. Τότε, συνήθως μετά από μια ελαφρά βροχή, τα θρεπτικά στοιχεία γίνονται ξαφνικά διαθέσιμα στα φυτά και τα χωράφια των ζαχαρότευτλων ξανά πρασινίζουν, με συνέπεια τη σοβαρή πτώση του ζαχαρικού τίτλου διότι όλη η θρεπτική δύναμη του φυτού αναλώνεται στη παραγωγή φυλλώματος.
Η ποσότητα (δόση) νερού που θα ρίξουμε στο χωράφι εξαρτάται από τη σύσταση του εδάφους. Τα βαριά χωράφια δέχονται μεγαλύτερες ποσότητες. Ωστόσο, όταν τα ποτίσματα γίνονται κανονικά, οι δόσεις ποτίσματος δεν διαφέρουν πολύ στις διάφορες κατηγορίες εδαφών.
Το νερό που χρησιμοποιούν τα ζαχαρότευτλα, όπως προαναφέρθηκε, είναι αυτό που μπορούν να συγκρατήσουν τα εδάφη στο βάθος των
Σε κανονικά επαναλαμβανόμενα ποτίσματα οι δόσεις είναι:
| Ελαφρά–αμμουδερά εδάφη | 40–50 κυβ. μέτρα/στρέμμα |
| Μεσαία–αμμοπηλώδη εδάφη | 50–70 κυβ. μέτρα/στρέμμα |
| Βαριά–αργιλώδη εδάφη | 60–80 κυβ. μέτρα/ στρέμμα |
Συμπερασματικά μπορεί να λεχθεί ότι η σωστή φυτοπροστασία σε συντονισμό με σωστή και έγκαιρη άρδευση μπορεί να δώσει πολύ καλά παραγωγικά αποτελέσματα τόσο σε στρεμματική απόδοση όσο και σε ζαχαρικό τίτλο εξασφαλίζοντας στο τευτλοπαραγωγό το καλύτερο δυνατό και ανταγωνιστικό οικονομικό αποτέλεσμα, με δεδομένες και τις νέες - κι αυξημένες σε σχέση με πέρυσι - τιμές της ΕΒΖ.
Μπαντής Αθανάσιος
Γεωπόνος-Ειδικός αναλυτής
