To ενημερωτικό έγγραφο της Σουηδικής Προεδρίας που περιλαμβάνει
σημαντικές ερωτήσεις για τη συζήτηση κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε. της 14ης, 15ης και 16ης Δεκεμβρίου 2009
Το μέλλον της ΚΓΠ: αγροτική ανάπτυξη
Οι συζητήσεις του Συμβουλίου σχετικά με το μέλλον της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) είναι υπό εξέλιξη. Άρχισαν τον Σεπτέμβριο του 2008 με τις συζητήσεις του Annecy υπό γαλλική προεδρία και συνεχίστηκαν τον Ιούνιο του 2009 υπό τσεχική προεδρία με τις συζητήσεις του Brno που εστιάστηκαν κυρίως στις άμεσες πληρωμές. Η σουηδική προεδρία θα ήθελε να συνεχίσει τη συζήτηση, με επίκεντρο την πολιτική αγροτικής ανάπτυξης.
Η ευρωπαϊκή γεωργία και οι αγροτικές περιοχές αντιμετωπίζουν σειρά σύνθετων και διασυνδεόμενων προκλήσεων που προκύπτουν από ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Το μέλλον των αγροτικών περιοχών και των επιχειρήσεών τους θα εξαρτηθεί ευρέως από την ικανότητα αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων. Μία από τις προκλήσεις είναι η αλλαγή του κλίματος, που αποτέλεσε το επίκεντρο των συζητήσεων των Υπουργών Γεωργίας κατά την άτυπη συνάντησή τους στο Vaxjo για τελευταία φορά τον Σεπτέμβριο του 2009. Μια κοινή άποψη που διατυπώθηκε στο Vaxjo ήταν ότι η πολιτική αγροτικής ανάπτυξης της Κοινότητας είναι κατάλληλη για να βοηθήσει τον γεωργικό τομέα να αντιμετωπίσει τα ζητήματα τόσο του μετριασμού όσο και της προσαρμογής.
Άλλες σημαντικές προκλήσεις για την γεωργία είναι για παράδειγμα η καταπόνηση στους φυσικούς πόρους και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια και οι δημογραφικές αλλαγές στις αγροτικές περιοχές.
Η ΚΓΠ έχει υποβληθεί σε πολλές μείζονες μεταρρυθμίσεις κατά τα τελευταία 20 έτη. Δυνάμει της μεταρρύθμισης MacSharry το 1992, η ΕΕ άρχισε να αντικαθιστά την στήριξη των τιμών της αγοράς με άμεσες πληρωμές. Στην Ατζέντα 2000, έγινε για πρώτη φορά σαφής διάκριση ανάμεσα στον πρώτο και τον δεύτερο πυλώνα. Η διαφοροποίηση, η οποία κατέστη υποχρεωτική ως αποτέλεσμα της μεταρρύθμισης του 2003, επέτρεψε την αυξημένη μεταφορά κεφαλαίων από τον πρώτο στον δεύτερο πυλώνα. Αυτή η μεταφορά εντάθηκε περαιτέρω με το ≪Τσεκ απ≫ της κοινής γεωργικής πολιτικής, όπου συνδέθηκε με ορισμένες προκλήσεις για την ευρωπαϊκή γεωργία και τις αγροτικές περιοχές, μεταξύ άλλων την αλλαγή του κλίματος, την ανανεώσιμη ενέργεια, την διαχείριση του ύδατος, την βιοποικιλότητα και την αναδιάρθρωση του γαλακτοκομικού τομέα. Σταδιακά αυξήθηκε η βαρύτητα και η σημασία της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης.
Οι αγροτικές περιοχές της Ευρώπης παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία όσον αφορά το κλίμα, τα βιοφυσικά χαρακτηριστικά και τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες. \ς εκ τούτου είναι σημαντική η συζήτηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να διαμορφωθεί καλύτερα η πολιτική για τις αγροτικές περιοχές ώστε να είναι αρκετά ελαστική για να αντιμετωπίζει τις παγκόσμιες προκλήσεις λαμβάνοντας υπόψη παράλληλα τις ευρέως ποικίλλουσες εθνικές, περιφερειακές και τοπικές συνθήκες ή ανάγκες. Προκειμένου η πολιτική να είναι όσο το δυνατό περισσότερο στοχοθετημένη και αποτελεσματική, θα πρέπει να σχεδιάζεται στο πλέον κατάλληλο επίπεδο: ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό. Το ζήτημα της ευθύνης πρέπει να τεθεί προκειμένου να σχεδιασθεί μία πολιτική αγροτικής ανάπτυξης που να μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τις σημερινές και τις μελλοντικές προκλήσεις. Η στρατηγική προσέγγιση, ένα κοινό πλαίσιο παρακολούθησης και αξιολόγησης καθώς και μία κοινή δημοσιονομική ευθύνη μεταξύ της Κοινότητας και των κρατών μελών αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν σε μια στοχοθετημένη και οικονομικά αποδοτική πολιτική.
Επιπλέον, μολονότι έχουν ήδη επιτευχθεί πολλά για τη βελτίωση των διοικητικών διαδικασιών, υπάρχει πεδίο για περαιτέρω απλούστευση τόσο του κανονιστικού πλαισίου σε κοινοτικό επίπεδο όσο και στην μηχανισμό παροχής σε εθνικό επίπεδο. Όλες οι δυνατότητες για την επίτευξή της χωρίς απώλειες στα οφέλη της πολιτικής πρέπει να αναλυθούν και να συζητηθούν ενδελεχώς.
Ερωτήσεις:
- Ποιες μελλοντικές προκλήσεις θεωρείτε ότι θα συνδέονται περισσότερο με την ευρωπαϊκή γεωργία και τις αγροτικές περιοχές;
- Ποιες αλλαγές απαιτούνται στο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης προκειμένου να αντιμετωπισθούν αυτές οι προκλήσεις, τηρώντας παράλληλα τις αρχές της επικουρικότητας και αναλογικότητας;
- Ποιες βελτιώσεις είναι απαραίτητες ώστε να καταστεί η πολιτική απλούστερη, πλέον στοχοθετημένη και οικονομικά αποδοτικότερη;
